مقدمه صحبت های ما راجب بیمه بیکاری
امروز می خواهیم راجب بیمه بیکاری صحبتی داشته باشیم که در مجموعه بیمه بیکاری مشمول چه کسانی هست و بیمه بی کاری چیه و از لحاظ قانونی یعنی چی و آیا بیمه بیکاری جزو سابقه محسوب می شود و در مورد مبلغ بیمه بیکاری صحبت کنیم.
به چه کسی بیکار میگویند؟
بیکار از نظر قانون بیمه شده ای است که بدون میل و اراده بیکار شده و آماده کار باشد.به این فرد بیکار میگویند.
و این فرد آمادگی کار در یک محیط جدید را دارد و تا زمانی که فرد در جایی مشغول نباشد حقوق فرد از طرف دولت پرداخت می شود.
در قانون بیمه بیکاری ماده 2 :
تبصره ۱: بیمه شدگانی که به علت تغییرات ساختار اقتصادی واحد مربوطه به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تایید شورای عالی کار بیکار موقت شناخته شوند نیز مشمول مقررات این قانون خواهند بود.
تبصره ۲:بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث قهریه و غیر مترقبه از قبیل سیل ، زلزله جنگ ، آتش سوزی و… بیکار می شوند با معرفی واحد کار و امور اجتماعی محل از مقرری بیمه بیکاری استفاده خواهند کرد.
بیمه بیکاری چیست؟
طبق ماده ۳ قانون بیمه بیکاری؛ بیمه بیکاری به عنوان یکی از حمایتهای تأمین اجتماعی است و سازمان تأمین اجتماعی مکلف است با دریافت حق بیمه مقرر، به بیمه شدگانی که طبق مقررات این قانون بیکار میشوند مقرری بیمه بیکاری پرداخت نماید. بنابراین بیمه بیکاری عبارتست از این که شخص بیکار مورد حمایت قانون قرار گرفته و حق بیمه دریافت خواهد کرد.
نکته:بیمه بیکاری دو نوع هست ارادی و غیر ارادی تشخیص ارادی یا غیرارادی بودن بیکاری بیمه شده، برعهده کمیته ای متشکل از نمایندگان این سازمان واداره کارو امور اجتماعی محل اشتغال بیمه شده است.
تا چه مدت برای اعلام بیکاری فرصت داریم؟
بیمه شده باید حداکثر پس از گذشت ۳۰ روز از زمان بیکاری خود، به واحد کار و امور اجتماعی محل کار خود کتبا اطلاع بدهد و آمادگی اش را برای اشتغال به کار مشابه اعلام نماید. پس از تایید این ادارات، شعب تامین اجتماعی در خصوص برقراری و پرداخت مستمری بیکاری بیمه شدگان اقدام خواهند نمود. ضمنا مبلغ بیمه بیکاری از روز اول شروع بیکاری محاسبه و پرداخت می گردد. مشخص کردن ارادی بودن بیکاری یا غیر آن، در صلاحیت کار گروهی متشکل از نمایندگان اداره کار و سازمان تامین اجتماعی است.
مدارک عمومی لازم برای دریافت بیمه بیکاری
برای دریافت بیمه بیکاری، متقاضی باید مدارک زیر را حضوری به اداره کار و تعاون ارائه نماید:
- اصل و کپی یکسال آخر قرارداد کار یا رای صادر شده
- معرفینامه کارفرما
- اصل و کپی مدرک تحصیلی یا فنی
- اصل و کپی کارت ملی
- اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه
- اصل و کپی کارت پایان خدمت (فقط برای آقایان)
- اصل و کپی گواهی کار از شرکت
- کپی صفحه اول دفترچه بیمه
- عکس ۴*۳ جدید (۴ قطعه)
بیمه بیکاری تامین اجتماعی به چه کسانی تعلق میگیرد؟
بیکاری غیرارادی: یکی از شروط مهم غیرارادی بودن ترک شغل است. منظور از واژه غیراداری دو حالت خاص دارد. یک حالت آن است که شما به علت حوادث غیرمترقبه از کار بیکار شده باشید. حالت دیگری که به علت تغییرات ایجاد شده در واحد محل کار از کار بیکار شده باشید. به عنوان مثال، یک کارخانه به علت کاهش تقاضا نیاز به تعدیل نیرو و کاهش هزنیهها دارد و شما را اخراج میکند.
تابع قانون کار: نیاز است که افراد قبل از بیکار شدن در واحد محل کار تحت پوشش قانون کار و قانون تامین اجتماعی بوده باشند. یعنی برای آنها توسط واحد مربوطه اصطلاحا بیمه رد شده باشد. بنابراین کسانی که به صورت غیررسمی فعالیت میکنند، از دریافت این مزایا محروم میشوند.
سابقه بیمه: افراد باید قبل از آنکه بیکار شوند، به مدت 6 ماه سابقه بیمه تامین اجتماعی داشته باشند. البته افرادی که به علت حوادث غیرمترقبه که به آن اشاره شد بیکار میشوند، از داشتن این شرط معاف هستند و نیازی به سابقه بیمه ندارند.
در صورت امکان بعد از سربازی: افراد مجردی که در دوران دریافت بیمه بیکاری به خدمت اعزام شوند، مستمری آنها قطع خواهد شد. بعد از پایان خدمت چنانچه باز هم واحد کار از اشتغال آنها امتناع کند، میتوانند ادامه مقرری خود را دریافت کنند. در واقع ادامه همان مستمری بوده که قبل از سربازی پرداخت میشده است.
بیمه بیکاری به چه کسانی تعلق نمیگیرد؟
صاحبان مشاغل آزاد: بسیاری از افراد جامعه مانند کسبه بازار یا کسانی که به هر نحوی شغل آنها آزاد محسوب میشود، نمیتوانند از مزایای بیمه بیکاری استفاده کنند. همچنین کسانی که جزء بیمه اختیاری محسوب میشوند نیز از مشمولان دریافت آن خارج هستند.
ترک کار اختیاری: چنانچه شما به صورت ارادی اقدام به ترک کار کرده باشید، از این نوع بیمه محروم خواهید شد. به عنوان مثال، اگر شما از شغل خود به هر دلیل استعفا داده باشید، قادر به استفاده از مستمری بیمه بیکاری نخواهید بود.
بازنشستگان و از کار افتادگان: افرادی نیز که بازنشسته شدهاند خارج از دایره مشمولان این مزایا قرار دارند. همچنین افرادی که تحت عنوان از کار افتادگان کلی نیز شناخته میشوند، قادر به استفاده از آن نیستند. هر چند بیمه بیکاری و بازنشستگی حالتها و موارد مرتبط زیادی دارند.
رد درخواست: ممکن است درخواست شما بنا به هر دلیلی از جانب اداره کار رد شود و به این ترتیب نمیتوانید از این مزایا استفاده کنید. هر چند در این خصوص نیز سازوکارهای لازم برای اعتراض در نظر گرفته شده است.
آیا بیمه بیکاری جزء سابقه محسوب میشود؟
در این خصوص باید گفت که براساس قوانین و مقررات فعلی، مدت زمان دریافت این مقرری نیز جزء سوابق بیمهای فرد جهت بازنشستگی یا موارد دیگر محسوب میشود. بنابراین جای نگرانی نیست.
قانون جدید بیمه بیکاری چه میگوید؟
بسیاری از افراد به دنبال مطالعه قانون جدید بیمه بیکاری و مقررات جدید در این حوزه هستند که شاید شما نیز یکی از آن دسته افراد باشید. اما باید بگوییم که هیچ قانون جدیدی در این خصوص به تصویب نرسیده است.
در این رابطه یک قانون و یک آییننامه اجرایی وجود دارد که سالها قبل به تصویب مجلس رسیده و در ادامه به معرفی آنها میپردازیم. اما آن چیزی که هر ساله تغییر میکند، همان میزان و مبلغ بیمه بیکاری است که در ادامه به طور مفصل به آن اشاره میکنیم.
اما در خصوص دو منبع قانونی ذکر شده باید دقت کنید که مطالعه آنها برای افرادی که خواهان استفاده از این مزایا هستند کاملا ضروری بوده و بهتر است بندهای مختلف آن را با دقت مطالعه کنید
مدت زمان پرداخت بیمه بیکاری
مدت زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری به سابقه پرداخت حق بیمه توسط شما در زمان اشتغال بستگی دارد. با این حال مدت زمان دریافت بیمه بیکاری، از ۳۶ ماه برای افراد مجرد و ۵۰ ماه برای بیمهشدههای متأهل و متکفل بیشتر نیست.
در جدول بیمه بیکاری زیر میتوانید جزئیات بیشتری از مدت زمان پرداخت آن پیدا کنید:
جدول بیمه بیکاری | ||
سابقه پرداخت بیمه | مدت زمان دریافت مقرری برای متاهلین | مدت زمان دریافت مقرری برای مجردها |
۶ تا ۲۴ ماه | ۱۲ ماه | ۶ ماه |
۲۵ تا ۱۲۰ ماه | ۱۸ ماه | ۱۲ ماه |
۱۲۱ تا ۱۸۰ ماه | ۲۶ ماه | ۱۸ ماه |
۱۸۱ تا ۲۴۰ ماه | ۳۶ ماه | ۲۶ ماه |
از ۱۴۱ ماه به بالا | ۵۰ ماه | ۳۶ ماه |
نکته: افراد مسنی که در زمان بیکار شدن ۵۵ سال سن یا بیشتر و ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند (در صورت عدم اشتغال) میتوانند تا رسیدن به سن بازنشستگی از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند.
نکته :در قوانین آمده است که برای دریافت بیمه بیکاری، شخص بیکار باید حداقل ۶ ماه سابقه کار در یک کارگاه را داشته باشد.
مبلغ بیمه بیکاری چقدر است؟
طبق قانون، مقرری روزانه بیمه بیکاری ۵۵% متوسط دستمزد، حقوق یا کارمزد روزانه فرد بیمهشده است. برای افراد متاهل و متکفل، به ازای هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثر تا ۴ نفر) ۱۰% حداقل دستمزد زمان شروع بیکاری به این مبلغ اضافه میشود، اما در هر صورت مبلغ کُلی آن نباید از حداقل دستمزد تعیینشده برای هر سال کمتر، یا از ۸۰% متوسط دستمزد یا حقوق بیمهشده بیشتر باشد.
بر طبق قوانین مشخص و تصویب شده، میزان پرداختی بیمه بیکاری ۵۵٪ متوسط دستمزد و یا حقوق فرد بیمه شده میباشد. این میزان برای افراد متاهل و سرپرست خانواده و به ازای هر یک نفر که سرپرستی آن را برعهده دارند، ۱۰٪ اضافه میشود. این در حالی است که این پرداختی به هیچ عنوان نباید از حداقل دستمزد تعیین شده کمتر باشد.
شرط دیگر در مورد دریافت بیمه بیکاری این است که فرد نباید بیشتر از ۸۰٪ حقوق خود دریافت کند. ممکن است فردی در شغل خود بیشتر از حداقل حقوق سال دریافت میکرده است و رقم آن به عنوان مثال ۶ میلیون تومان بوده است. بنابراین مقرری بیمه بیکاری که این فرد دریافت میکند، میتواند تا ۸۰٪ درصد این رقم باشد.
مبلغ بیمه بیکاری به شماره حساب افراد در بانک رفاه واریز میشود و به همین دلیل فرد باید در این بانک حساب داشته باشد. این مبلغ بین دهم و پانزدهم هر ماه به حساب فرد واریز میشود.
میزان پرداخت مقرری بیمه بیکاری ۵۵ درصد متوسط حقوق و دستمزد بیمهشده است که براساس تعداد افراد تحت تکفل تا ۴ نفر و هر نفر ١٠ درصد قابل افزایش است، مشروط بر آنکه از حداقل دستمزد همان سال که توسط شورای عالی کار تعیین میشود، کمتر و از ٨٠ درصد حقوق بیمهشده بیشتر نباشد.
فردی که از مستمری ازکارافتادگی جزئی استفاده میکند همزمان میتواند از مقرری بیمه بیکاری نیز بهرهمند شود.
در این خصوص قانون اینگونه توضیح داده که باید به اندازه 55 درصد از متوسط مزدی که فرد به صورت روزانه دریافت میکند، به عنوان مقرری بیمه بیکاری به وی تعلق میگیرد. اما این موضوع دو شرط اساسی دارد.
ابتدا آنکه نباید میزان مبلغی که فرد دریافت میکند کمتر از حداقل دستمزد همان سال باشد. یعنی به عنوان مثال، اگر حداقل دستمزد سال 98 به میزان یک میلیون و 500 هزار تومان است، فرد نباید کمتر از این مقدار را دریافت کند.
اما شرط دیگر آن است که نباید میزان مقرری دریافتی فرد از 80 درصد متوسط دستمزد وی بیشتر باشد. به عنوان مثال، ممکن است فردی بسیار بیشتر از حداقل دستمزد حقوق بگیرد و 5 میلیون حقوق ماهانه وی باشد.
این فرد نهایتا باید 80 درصد از این مبلغ را دریافت کند. بنابراین به نوعی یک کف و یک سقف برای آن در نظر گرفته شده است تا چندان با هم اختلاف نداشته باشند.
بحث دیگری که بر روی میزان مبلغ بیمه بیکاری تاثیرگذار است، مجرد یا متاهل بودن و همچنین تعداد فرزندان یا افراد تحت تکفل است که بر روی میزان مبلغ دریافتی تاثیرگذار خواهد بود.